Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Emrullah Yüksel, “Bazı bebekler hayata başkalarından daha erken başlayabiliyor. Prematüre bebek olarak isimlendirilen bu durumu yaşayan aileler çocuklarının akıbeti konusunda kaygı yaşayabiliyor. Lakin prematüre bebekler doğumdan sonra birtakım zorluklar yaşasa da sıkı takip ve tedaviyle hayata daha sağlam tutunuyor. Bu hususta bebeklere en büyük dayanak anne sütü oluyor” dedi.
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Emrullah Yüksel, prematüre bebekleri bekleyen süreçler hakkında bilgi verdi.
Dr. Yüksel, “Anne karnında 37. gebelik haftasını tamamlamadan doğan bebekler ‘prematüre bebekler’ olarak isimlendiriliyor. Ülkemizde her yıl yaklaşık 167 bin bebek, dünyada ise 15 milyondan fazla bebek çok erken doğuyor. Prematüre olan bebeklerin bağışıklıkları olağan vaktinde doğanlardan daha düşük olduğu için birtakım meseleler yaşamaları mümkün. Lakin bu durum aşılmayacak kadar güç değil” diye konuştu.
Prematüre doğum, bebeklerin gebeliğin 37. haftasını tamamlamadan canlı doğması olarak tanımlanabileceğinini belirten uzman hekim “28 hafta altında doğan bebekler çok prematüre, 28 ile 32 haftada doğanlar erken doğan, 32 ile 37 hafta ortasında doğanlar ise geç prematüre olarak bilinir. Araştırmalara nazaran 23. haftada doğan bebeklerin hayatta kalma bahtı yüzde 29, 27 haftadan sonra doğan bebeklerin ömür bahtı yüzde 90’larda, 34 haftadan sonra doğanların ömür bahtı olağan vaktinde doğan bebeklerle birebir olur. Dünya çapında her yıl 15 milyondan fazla bebek çok erken, çok küçük ve çok hasta doğmaktadır bu da her 10 bebekten biri manasına gelmektedir” dedi.
DOĞUM ÖNCESİ DENETİMLER ERKEN DOĞUM RİSKİNİ BELİRLER
Prematüre doğumların erkenden tespit edilebileceğine değinen Uz. Dr. Yüksel, “Geç annelik yaşı, obezite, çoklu doğum, enfeksiyonlar, preeklampsi, plasenta ile ilgili sıkıntılar, rahim ağzı sıkıntıları, rahimle ilgili sıkıntılar, bebeğin gelişimiyle ilgili meseleler, gebelikler ortasındaki kısa mühlet, annelerdeki kimi hastalıklar üzere problemler prematüre doğum sebepleri ortasında yer alır. Bir bayanın prematüre doğum yapıp yapmayacağı jinekoloji alanını ilgilendirmekle birlikte, doğum öncesi denetimler erken doğum riskini belirler. Şayet bu türlü bir risk varsa tabipler tetkiklerle birlikte problemleri tespit edecek ve gebeliğin tüm süreci için bir tedavi süreci belirleyecektir” tabirlerini kullandı.
Prematüre bebeklerin özelliklerinden bahseden uzman hekim, “Prematüre bebekler, vaktinde doğmuş bebeklerden çok farklı görünürler. Daha küçük ve daha incedirler ve onları dolgunlaştıracak daha az beden yağı ve kas kütlesi vardır. Prematüre bebeklerin ciltleri daha hassas olabilir. Ayrıyeten emme sıkıntıları yaşayabilirler, teneffüs zahmeti çekebilirler, başları bedene oranla daha büyük olabilir. Bu bebeklerde bazen kalp problemleri, beyin kanaması, sarılık, kansızlık, sindirim sistemi sıkıntıları da yaşanabilir fakat bu problemler doğumdan sonraki birinci vakitlerde olur. İlerleyen vakitlerde kimi problemlerin kalıcı olmaması için çok uygun bakım gerekir. Bu noktada ailelere ve bebek ağır bakım tabipleriyle çalışanına büyük iş düşer. Hastanelerde bebeklere özel bir bakım yapılır. Lakin hastaneden konuta çıktıktan sonraki birinci altı ay kıymet taşır. Fizikî ve nörolojik gelişmeler takip edilmeli, mesken ortamında hijyende dikkatli olunmalı, bebeğin yatış konumuna imtina gösterilmeli, beden ısısının korunması için meskenin sıcaklığının da korunması gerekir” diye konuştu.
“Anne sütü prematüre bebeklerde çok önemlidir” diyen Uz. Dr. Yüksel, “Bağışıklık sistemi şimdi olgunlaşmadan doğan bebeği emme, yutma, nefes alma ve tüm bunların uyumunda yaşanan sıkıntılar beklemektedir. Prematüre doğan bebekte bilhassa birinci beslenmenin kolostrum denen anneden gelen birinci sütle yapılması çok değerlidir. Ve beslenmenin birinci kuralı burada da anne sütüdür. Anne sütü bebeklerin bağışıklık sistemi için kıymet taşımaktadır” dedi.
Bu bebekler için enfeksiyon risktir. Beden savunma işlevleri son derece zayıf olan prematüre bebeklerin enfeksiyonlardan korunabilmesi için bu bebeklere dokunmadan evvel kesinlikle el paklığı sağlanmalıdır. Bu sürecin mesken ortamında da devam etmesi gerekmektedir.
Evdeki bakımda bebeğin idrar ölçüsü, kaka ölçüsü ve öğün saatleri âlâ takip edilip tabiple da paylaşılmalıdır. Bu bebeklerin beden ısılarının korunması gerekir. Gürültüsüz bir ortamda uyutulması da kıymetlidir. Besin reddi, emmeme, daima ağlama yahut hiç ağlamama, çok gevşek konumda olma ve el ayakları oynatıldığında oynatılan uzuvların olduğu yere yığılması, morarma, sık ve sıkıntı nefes alma, ateş yahut düşük beden ısısı, cildinde gözle görülür sarılık olması halinde hemen doktora başvurulmalıdır. 28 haftanın altında doğan bebekler 3 yaşına, daha büyük prematüre bebekler 2 yaşına kadar doğum haftaları gözetilerek büyüme ve gelişmeleri izlenir. Bu yaştan sonra artık düzeltilmiş yaşa bakılmasına gerek yoktur.
