Ukrayna Rusya savaşında büyük olaylara neden olan Starlink’in Gürcistan’da etkin edilmesi, Karadeniz’e kıyısı olan ülkeleri tehdit ediyor. Starlink, daha evvel Ukrayna’nın Rus donanmasını farklı noktalardan vurma tehlikesi oluşturmuştu.
Bu sıralar gözler her ne kadar Gazze’de olsa da Rusya-Ukrayna savaşı art planda farklı ve tahminen de son derece kritik gelişmelere mesken sahipliği yapıyor.
Hatırlanacağı üzere savaşın birinci günlerinde Rus Donanması, Ukrayna’ya karşı tahminen de askeri açıdan eleştirilebilecek kadar rahat bir formda ögeleriyle uzunluk gösteriyordu. Fakat Batı’dan gelen kimi füzeler ve öbür sistemlerle bu durum bilakis dönmeye başladı. Karadeniz’deki sancak gemisini kaybeden Rusya, platformlarını evvel Kerç Boğazı civarında tutmaya başladı.
Bu noktada Ukrayna denklemi direkt etkileyen bir kabiliyete daha kavuştu ve Starlink uydu ilişkisi üzerinden kesintisiz bağlantı imkanına sahip insansız deniz araçları alanda uzunluk göstermeye başladı. Kamikaze İDA’lar Rusya’yı epeyce zorlarken Moskova idaresi bu defa gemilerini Gürcistan’daki Abhazya Limanı’na çekme kararı aldı.
Bu kararın alınmasında en değerli etkenlerden biri de hiç elbet ülkede Starlink temasının olmamasıydı. Lakin işler planlandığı üzere gitmedi ve Kasım 2023 prestijiyle Starlink’in Gürcistan’da da hizmete girdiği duyuruldu.
Peki, bu gelişme ne manaya geliyor, alana tesiri nasıl olacak? Daha da değerlisi Karadeniz’in birçok kısmında Starlink’in kullanılabilir olması Türkiye başta olmak üzere bölge ülkeleri için nasıl okunmalı? Tüm bu soruların cevabını Denizlik ve Savunma Sanayii Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan ile konuştuk.
“STARKLİNK DENİZCİLİK İÇİN DÖNÜM NOKTALARINDAN BİRİ”
Önce Starlink ile ilgili temel bir çerçeve çiziyor Erkan ve “Uydu irtibatı sağlayan alışıldık uydulardan farklı bir sistem. Tek ana büyük irtibat uydusu yerine çok adetli yapıdan bahsediyoruz. Starlink projesi bittiğinde 12 bin adet küçük uydu yörüngede olacak. Küçük uydulardan oluşan küme biçiminde farklı, kolay ve çok süratli olarak tanımlamak mümkün” bilgisini paylaşıyor.
Uygun fiyat ve kolay kullanımı nedeniyle Starlink’in denizcilikte de öne çıktığını söylüyor Erkan. Ülkemizde bir firmanın BTK’ya başvurduğunu, yakın gelecekte Starlink’in Türkiye’de de kullanımının kelam konusu olabileceğini belirtiyor.
“RUSLAR ELEKTRONİK HARP ILE İRTİBATI KESEMEDİ”
Ukraynalıların Rusya savaşında hem karada hem de denizde Starlink’i etkin olarak kullandığına dikkati çekiyor Erkan… “Denizde adeta bir güdüm sistemi olarak kullanılmaya başlaması bir dönüm noktasıydı. Bu yolla Rus donanmasına ve Kerç Köprüsü’ne büyük hasar verebildiler” hatırlatmasında bulunup devam ediyor:
“Ruslar evvel elektronik harp ile irtibatı kesmeyi denediler lakin başarılı olamadılar. Sonrasında Sivastapol Limanı’nın girişini adeta Haliç’e çekilen zincir misali fiziki olarak kapatarak engellemeye başladılar. Bu durum gemilerin Ukrayna savaşında Sivastopol limanı civarında bile etkisiz kalmalarına sebep oldu.
Ukrayna’nın bu muvaffakiyetinde en büyük hisse uydudan canlı manzara alarak daima kamikaze deniz araçlarını güdümleme imkanı bulması… Liman içinde özel olarak gemiyi gaye almak günümüzün son teknolojisi füzeleri için dahi çok zordur. Fakat Ukraynalılar bunu gece vakti kamikaze İDA’larla tekraren yapabildi.
Sonunda Rusya pek çok gemisini çok daha uzaktaki Novorossiysk Limanı’na çekti. Ukrayna’nın hatta birden fazla batı ülkesinin elinde o araya ulaşabilecek füze yokken uydu ilişkisi sayesinde Ukrayna bu limana da Kamikaze İDA’lar ile atak düzenleyip gemilere ziyan vermeyi başardı. Şu anda Karadeniz’in açık deniz kısmı büsbütün Starlink bağlantı ağı içinde.”
RUSYA’NIN GÜRCİSTAN ATAĞINA STARLİNK YANITI
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere Rusya tüm bu gelişmeler üzerine Gürcistan kartını oynadı. Burada bir parantez açalım ve Abhazya Limanı’nın 2008’den bu yana Ruslar tarafından denetim edildiğini hatırlatalım.
Kozan Selçuk Erkan, Rusya’nın Abhazya Limanını kullanmaya karar verdiğini ve süratle genişletme çalışmalarına başladığını anımsatıyor. “Genişleme çalışmaları başlayana kadar Gürcistan, Starlink kullanıcısı bir ülke değildi. Abhazya Limanı’nın seçilmesindeki en büyük etkenlerden biri de buydu” bilgisini de paylaşıyor.
Ancak bu adımdan kısa mühlet sonra Gürcistan’ın da çabucak Starlink kullanıcısı olduğuna işaret ediyor Kozan ve “Haliyle bu liman da Starlink ile güdümlenebilen insansız deniz araçlarının menziline girdi” diyor.
KARADENİZ’DE STARLİNK TÜRKİYE İÇİN NE MANAYA GELİYOR?
Gelinen noktada aslında Starlink bir uydu haberleşme aracı olmanın ötesinde son derece stratejik bir öge olarak da öne çıkıyor. Pekala, bu gerçeklik Türkiye için ne mana tabir ediyor? Kozan Selçuk Erkan, bu sorumuzu şöyle yanıtlıyor:
“Denizlerde bu derece farklı hedeflere hizmet edebilecek bir irtibat sistemi ülkemiz için fırsatlar kadar tehditleri de beraberinde getiriyor. Ukrayna’da silah denetiminin kaybolduğunu, bunun sonucunda da mühimmatların ve sistemlerin yanlış ellere geçtiğini görmeye başladık.
Karadeniz’de sabit platformlarla gaz çıkaran her ülke için tehdit içeren durumlar olabilir. Sabit platformlar hareketli gemilere nazaran daha kolay gayeler. Rastgele bir taarruz olması halinde mümkün can kayıplarının yanında üretime de gelebilecek ziyanlar ülke iktisadını önemli bir meşakkate sokabilir.
Söz konusu tehditlerin, elektronik harp ile tahminen yakın aralıklardan savaş gemilerine yaklaşmasını engelleyebilirsiniz. Lakin sabit duran platformlar için yalnızca elektronik harp ile sinyal keserek durdurmak tahlil olmaz. Zira platformlar büyük yapılar. Ve tehdit öge onu bir sefer gördükten sonra irtibat kopsa da amacına ulaşabilir.
Bu noktada açık deniz karakol gemileri ile devriye gezmek en net tahlillerden biri olabilir. İnşası bitmekte olan HİSAR sınıfı açık deniz karakol gemilerimiz elimizi epeyce rahatlatacak.”
