İstanbul’da A sınıf ofislerin büyüklüğü altıncı46 milyon metrekareye çıkarken, bu ofislerde boşluk oranı ise 2020’nin ilk çeyreğinde % 24.1 oldu. Yani 1.56 milyon metrekare ofis alanı kiralanmayı veya satın alınmayı bekliyor.
Dünya gazetesinden Leyla İlhan'ın haberine göre bu sene için bankacılık ve finans sektörü ilk sırada olmak üzere pek çok şirketin yapmış olduğu çalışmalarnın bir bölümünı evden çalışmaya kaydırması üzerine ofislerdeki boşluk oranlarının % 30’ları bulacağı tahmin ediliyor. Dolayısıyla uzun süreden beri ofis alanında müşteri bulamayan ofis sahipleri çareyi ofisleri değişik alanlarda kullanmakta buldu.
Daha fazla boş kalmak yerine üniversite, hastane, depo, rezidans tarzı servisli konut ve öğrenci evine dönüşmeye başladı. Merkezi lokasyonlarda bulunan boş ofislerin konuta çevrilerek kullanılması da şirketlerin gündeminde bulunuyor.
Hastane yatırımları öne çıkıyor
Ofis alanındaki dönüşümün öncülerinden biri Invest oldu. Sarıyer’de Vadi İstanbul, Vadikoru Küçükçekmece’de Gökplus projelerini gerçekleştiren Invest’in Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Uçar, “Ofislerimizden yaklaşık 35 bin metrekarelik alanı hastaneye dönüştürdük. Vadikoru’da kalan ofislerimizi de hazır ve paylaşımlı ofise dönüştüreceğiz” dedi.
Ağaoğlu da Maslak 1453 projesinde yer alan 1 blokluk ofis kısmını ayrı bir alanda değerlendirmeyi planlayanlardan. Şirket, korona döneminde 3’e yakın sağlık grubundan gelen hastane yapma tekliflerini değerlendiriyor. Şirket, caddelere olan ilgi sebebiyle yine aynı projede yer alan 1453 metre uzunluğundaki caddeye de haziran ayından sonra mağaza kiralama taleplerinde artış bekliyor. Kâğıthane’de hayata geçirdiği Z Ofis gibi bir çok ofis projesi ve İstMarina AVM’yi yaşama geçiren Dap Holding de yakın zamanda artık yeni AVM ve ofis yatırımı yapmayacağını açıkladı.
Univa markasıyla Kocaeli ve Sakarya’da öğrenci evleri geliştirmekte olan Erkanlı Grup da ofisler deki bu değişim beklentisine yanıt veren şirketler arasında yer aldı. İstanbul’da merkezi ulaşım noktalarında öğrenci yurdu arayışını sürdüren şirkete son bir ayda 26 ofis binasından “Bizi yurt yapın” teklifi geldi. “Gelen binalardan 5-6 tanesiyle fizibilite yapmış olduğu çalışmalar yapmaya başladık” diyen Erkanlı Grup Genel Müdürü Evrim Karayel, “Eskiden ayda 4-5 bina ancak gelirdi. Bu dönemde çok fazla yükseldi. Çünkü bu yapıların bir bölümü ofis olur düşüncesi ile boş tutulmuştu. Bir kısmında ise boşluk oranları çok yükselmişti. Bu sebeple öğrenci evi veya diğer bir kanala dönüştürmeyi planlıyorlar” dedi.
Bu binalardan 15-16 tanesinin Kadıköy, Levent, Maslak gibi merkezi iş alanlarından diğerlerinin ise Beylikdüzü, Kartal, Maltepe gibi bölgelerden geldiğini kaydeden Karayel, “Bu binalardan en az 2 tanesini öğrenci evine dönüştürmeyi planlamaktayız. İstanbul’da en az 250 bin ila 300 bin öğrencinin yurda ihtiyacı oluyor. Dolayısıyla uygun olursa 4 ila 5’inide öğrenci evi da yapabiliriz” ifadelerini kullandı.
Ofislere negatif etkisi en az 2-3 yıl sürecek
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas ise salgının bazı işlerin evden yürütülebileceğini ortaya koyduğunu kaydederek, “Dolayısıyla esnek çalışma gibi çeşitli modeller şirketlerin gündemine gelecek. Özellikle bankaların ve finansman kurumlarının buna dönük hazırlıkları olduğunu biliyoruz. Bu da ofisler üstünde % 15 ila 20 gibi bir ihtiyaç azalma baskısı oluşturabilir. Bir firma, bir ofis plazasında 5 kat tuttuysa, bunun bir katını ofis sahibine iade edip 4 katta devam edebilir. Belki 2-3 yıl ofis piyasası üstünde negatif bir etkisi olacak, ama işler büyüdükçe, ülkelerin büyümesi ile bir süre sonra bunlar da dolacak” değerlendirmesinde bulundu..
