BBC'nin haberine göre Lisa Piccirillo isimli matematikçi, Conway Düğümü problemini ele aldığında Teksas Üniversitesi'nde doktora öğrenimi görüyordu. Kendisi de bir matematikçi olan üniversitedeki profesörü Cameron Gordon ile konuşurken, gayet rahat bir biçimde hesaplamalarından sözetti. Piccirillo bilim haberleri sitesi Quanta'ya yapmış olduğu açıklamada "Birden 'Neden daha çok heyecan duymuyorsun' diye bağırmaya başladı. Çılgına dönmüştü" dedi.
Conway Düğümü problemi, 1970'te İngiliz matematikçi John Horton Conway tarafından gündeme getirilmişi, ancak Piccirillo problemi öncelikle 2018'de katılmış olduğu bir konferansta duydu. Prof. Gordon "Bunun ne kadar eski ve meşhur bir problem olduğunu bildiğini sanmıyorum" dedi.
Piccirillo'nun çalışması, geride bıraktığımız aylarda Annals of Mathematics adlı bir bilim dergisinde yayımlandı ve problemi çözmesinin ardından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) öğretim üyeliği görevine getirildi.
Universidad Autónoma de Madrid 'de (UAM) araştırmacılık yapan ve İspahya Matematik Bilimleri Enstitüsü'nün bir üyesi olan Javier Aramayona "Conway Düğümü problemi çok uzun süreden beri çözülemedi ve çok sayıda parlak matematikçi, bu problemi ele alıp, çözmeyi başaramadı" dedi.
Matematik düğümleri, matematiğin topoloji adı verilen çok belirli bir alanının konusu.
Conway düğümü on yıllardır matematikçileri uğraştırıyordu
Temel olarak, topoloji yapmış olduğu çalışmalar, nesnelerin kırılmadan deforme olduklarında, büküldüklerinde ve gerildiklerinde nasıl davrandıklarını inceleniyor. Düğüm teorisi de topolojinin bir kolu. Gerçek hayattan örnekler vermek gerekirse, bir matematik düğümünün uçları birleşiyor. En basit düğümse halka biçiminde ve çözülemiyor. Ancak düğüm, kendi üstünden geçtiği yerler çoğaldıkça daha da karmaşıklaşıyor.
Seville Üniversitesi Matematik Enstitüsü'nden Marithania Silvero "Sezgisel fikir, bir ipi hayal etmek. Düğüm teorisi bu ip üstündeki deformasyonlar üzerine çalışır. Bir başka deyişle, bu ipi nasıl eğebileceğimize, bükebileceğimize, katlayabileceğimize, gerebileceğimize bakarız. Ama bu ipi kesemeyiz. Bu yasaktır" diye anlatıyor.
Topolojinin bilimin bazı alanlarında önemli uygulamaları var ve bilim adamları tarafından ekonomi piyasalarının davranışları ve DNA moleküllerinin şekilleri gibi oldukça farklı konularda kullanıldı.
Conway'in düğümü
Düğüm probleminin ardındaki isim, John Horton Conway, Nisan ayında, 82 yaşındayken Covid-19'dan öldü. Liverpool doğumlu akademisyen, Cambridge ve Princeton gibi prestijli üniversitelerde çalışmış, üretken, etkili ve karizmatik bir matematikçiydi. Biyografisini yazan Siobhan Roberts'a göre 'dünyanın en çok sevilen ego manyağıydı.' 'Arşimet, Mick Jagger, Salvador Dali ve Richard Feynman'ın tek bir insanda birleşmiş hali' diye tanımlanıyordu.
Peki bir doktora öğrencisi, Conway'in ünlü problemini nasıl bu kadar çabuk çözebildi? Piccirillo, 11 farklı geçişi ve bükümü olan Conway Düğümü problemine, üstünde çalışması biraz daha az karmaşık olan ve "kardeş düğüm" diye bilinen benzer bir versiyonunu yaparak yaklaştı. Bu düğüm üstünde çalışıp, çözdükten sonra, bulgularını Conway'in düğümü üstünde uyguladı. Quanta'ya konuşan Piccirillo, "Gündüz üstünde çalışmadım, çünkü gerçek matematik olarak görmüyordum. Daha çok bir ev ödevim gibi bakıyordum ve ben de eve gidip, ödevimi yaptım" dedi.
Amerika'nın en kırsal eyaleti Maine'de dünyaya gelen Piccirillo, Boston College'ta matematik eğitimi gördü. 2013'te üniversite öğrencisiyken, Ulusal Bilim Vakfı'ndan daha ileri seviyede eğitim alabilmek için bir burs kazandı. Piccrillo'nun profesörlerinden Elisenda Grigbsy, Boston College gazetesine yapmış olduğu açıklamada "Başladığında, düğüm teorisinde ve doğrusal cebirin ötesinde bir eğitimi yoktu. Ama 1 hafta içinde çok sayıda doktora öğrencisinin zorlandığı denklemlerde başarılıydı" dedi.
Piccirillo'nun Conway'in düğümünü başarı ile "çözmesi" bir cinsiyet eşitsizliğinin bulunduğu matematik alanında, daha çok bayanın çalışmasına ilham verebilir. Amerika Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre, ülkede "matematik ve bilgisayar alanlarında çalışanların" yalnızca % 26'sı kadın.
