ABD Senatosu'ndan Türkiye'ye yaptırımların yolunu açan karar

Trump'ın sosyal ağ firmalarına yasal güvence sağlamayı başaran bir düzenlemeyi içerdiği için veto edeceğini söylediği tasarıyı, Temsilciler Meclisi 11'e karşı 79 oyla onayladı. 

Temsilciler Meclisinden üçte ikiden büyük oy çokluğuyla geçen tasarı, Senatodan da aynı çoğu zaman geçtiği için Trump'ın vetosu geçersiz kılınabilecek.

Tasarıda neler var?

Tasarının nihai halinde, Savunma Bakanlığı (Pentagon) için 635,5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları savaş fonu olarak bilinen "Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar Fonu", 8,9 milyar doları ise tasarının yetki alanları dışındaki savunmaya ilişkin harcamalar olmak üzere 713,4 milyar dolar bütçe ayrıldı.

Bunun beraberinde Enerji Bakanlığı bütçesi altında nükleer kapasiteye ilişkin savunma harcamaları için 26,6 milyar dolar bütçe belirlendi.

NDAA tasarısında, Çin’e karşı "Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi"nin kurulması öngörülürken, Amerika’nin Pasifik bölgesindeki askeri gücünü tahkim etmek, bölgedeki ortak ve müttefiklere destek sağlamak üzere bu inisiyatif için Hint-Pasifik Kuvvetleri Komutanlığının bütçesine ek 2,2 milyar dolar fon ayrıldı.

Rusya ile askeri ilişki sınırlamalarını artırıyor

Tasarıda, Amerika ordusunun Rus ordusu ile ilişkilerine yönelik kısıtlamalarının artırılması ve Rusya’nın Kırım’daki egemenliğini tanıyacak fiil ve faaliyetlerin yasaklanmasına ilişkin maddeler dikkati çekti.

Rusya’ya yönelik faaliyetler kapsamında, tasarı ayrıca Ukrayna’ya 75 milyonu silah olmak üzere 250 milyon dolarlık savunma yardımı yapılmasını şart koştu.

Tasarıda Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi için önceki bütçe yasalarında belirlenen 3,7 milyar dolarlık fonun tamamının, bu bütçe kapsamında da sağlanması istendi.

Almanya ve Kore’de asker sayısının azaltılmasını yasaklıyor

Amerika Başkanı Trump’ın Almanya ve Güney Kore’den asker çekme planına ilişkin ise tasarıda, gerekli şartlar teyit edilmediği sürece Güney Kore’deki asker sayısının 28 000 500’ün altına, Almanya’daki asker sayısının ise değerlendirme süreci tamamlanmadan 34 bin 500’ün altına düşürülmesi yasaklandı. 

Tasarıdaki, "Amerika özel kuvvetlerinin Amerika ortaklarına gayrinizami harp için destek yetkisini artırmasına" ilişkin bir madde de dikkati çekti. Amerika, hibrit savaş ve gayrinizami harbe ilişkin strateji belgesini önceden yayımlamıştı. 

Amerika askerlerinin, Finlandiya’daki Avrupa Hibrit Tehditlerle Mücadele İçin Eğitim Merkezinin eğitimlerine katılmasını şart koşan tasarıda, İsrail, Tayvan, Baltık ülkeleri, Hindistan, Vietnam ve Japonya’ya yapılan askeri yardımların sürdürülmesi talep edildi.

Amerika Hava Kuvvetlerinin, gücünün ortalama 386 filo ya da 3 000 850 savaş uçağına ulaştırılmasını öngören tasarı, pek çok savaş uçağının beraberinde 93 F-35 uçağının alınması için yetki verdi.

Tasarıda, Türkiye’nin aldığı 6 F-35 uçağının da Amerika Hava Kuvvetlerince kullanılması için gerekli yetkilendirme yapıldı.

Askeri üslerdeki generallerin isimlerinin kaldırılmasını öngörüyor

Amerika vatandaşı siyahi George Floyd’un öldürülmesinden sonra yaşanan olaylarda gündeme gelen Konfederasyoncu generallerin isim ve heykellerinin kaldırılması da tasarıda yer aldı.

Tasarının ilgili maddelerinde, Konfederasyoncu generallerin isimlerinin üslerden kaldırılması için bir komisyon kurulması ve bu komisyonun 3 yıl içerisinde gerekli önerileri içeren rapor hazırlaması koşulu konuldu.

Tasarıda Türkiye ayrıntısı

Savunma bütçesi tasarısında Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören bir bölüm de yer aldı.

Tasarıda, Türkiye’nin S-400’leri teslim almasının Amerika Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya ile önemli bir işlem olarak kabul edildiği ve NDAA’nın yasalaşmasından sonra otuz gün içinde Türkiye’de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.

Tasarıda, başkanın CAATSA kapsamında belirtilen 12 maddeden en az 5’ini uygulaması, yaptırımların "ithal edilen malları" kapsamaması istendi.

Bu mallar da "doğal veya insan eli ile yapılmış maddeler, imal edilmiş erzak ve bunlara ilişkin denetim ekipmanı" biçiminde sıralandı.

Yaptırımların kaldırılmasının koşulları ise şu biçimde belirtildi:

"Başkan yaptırım uyguladıktan sonra 1 yıl içinde Kongrenin gerekli komitelerine, Türkiye’nin ya da yaptırım uygulanmakta olan kişilerin artık S-400’leri ya da bunların yerine herhangi bir Rus sistemini uhdesinde bulundurmadığını, Türk topraklarında Rus hükümeti ya da şirketleri adına herhangi bir Rusya vatandaşının S-400’leri çalıştırmadığını teyit ettikten sonra, Türkiye’den Türk hükümetinin ya da hükümet adına diğer bir tarafın S-400 ya da onun yerini alabilecek bir sistemi tekrar edinmek için CAATSA’nın 231. Bölümünün kapsamına girecek herhangi bir faaliyete girmeyeceğine dair taahhüt satın aldıktan sonra yaptırımları kaldırabilir."

Tasarının 159. Bölümünde ise yasalaşmasından sonra, 15 gün içinde Türk şirketlerinin yerine F-35 için parça üretecek ortakların tespit edilmesi ve gerekli işlemlerin başlatılması istendi.