Rus virolog, hıyarcıklı vebanın yayılma riskini değerlendirdi

H. P. Somov Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Araştırma Enstitüsü Deneysel Viroloji Labaratuvarı Uzmanı Galina Kompanets, Çin’in İç Moğolistan Özerk Bölgesi’ndeki Bayan Nur kentinde bir kişide, Moğolistan’ın batısında ise iki kişide hıyarcıklı veba görülmesini Sputnik’e değerlendirdi.

Kompanets, "Veba doğal odakları nerdeyse bütün dünyada var. Avrasya'daki odaklarından biri Çin'in kuzeyinde, ayrıca İç Moğolistan, Moğolistan ve sınır bölgelerinde var. Taşıyıcıları sincaplardır. Aralarında, veba bakterisi hem direk olarak temas hem de pire ısırığı ile bulaşır.İnsanlar da ya hayvanla temas veya pire ısırığıyla enfekte olabilirler" dedi.

Son vakada, hastalığın hayvanla direk olarak temas sonucu bulaştığına vurgu yapan Kompanets, şu ifadeleri kullandı:

"Ölü veya diri farketmiyor. Bakteriler kanda ve salgılarda yeteri kadar uzun yaşar. Patojenin çok bulaşıcı olduğu dikkate alındığında, enfekte olmak için birkaç mikrobiyal hücreye ihtiyaç duyulur, veba özellikle tehlikeli bir enfeksiyon olarak nitelendirilir. Hıyarcıklı veba daha sonra insanlar arasında hastalarla direk olarak temas veveyaha şiddetli formlarda, söz gelimi pulmoner veba ile bulaşabilir."

Kompanets, bakterinin derideki bir yara yolu ile kana nüfuz ettikten sonra lenf düğümüne ulaştığını ve burda ilk engelle karşılaştığını belirterek, patojenin lenf düğümünde çoğalmaya başlamasıyla düğümün iltihaplanarak büyüdüğünü ve bubonun bunun neticesinde oluştuğunu ifade etti.

Bubonun cildin altından görülebilecek kadar büyüyebildiğine dikkati çeken Kompanets, sözlerini şöyle sürdürdü:

"İyi koşullar altında, bakteri daha fazla ileri gidemez ve enfeksiyon bu düzeyde lokalize olur. Fakat eğer kana ve akciğerlere girmeyi sürdürürse, pulmoner form gelişebilir ve bu da bir hayli tehlikelidir. Hava damlacıkları yolu ile bulaşabilir."

Kompanets, lokal hıyarcıklı veba vakalarının ara sıra Güney ve Kuzey ABD ya da Çin'de insanların sincapları avlamaları sonucu ortaya çıktığını belirterek, "Vladivostok'ta, veba patojeninin taşıyıcıları olabilen sıçanlar tehlikeliydi. Büyük liman şehirlerinde, gemilerdeki fareler veba getirebildiğinden, anti-veba istasyonları kuruluyordu. Vladivostok'ta bulunan anti-veba istasyonunun çalışanları sıçanları yakalayıp veba patojeni olup olmadığını inceliyorlar. Uzun zamandır patojen tespit etmedik" diye kaydetti.

Doğal fokal enfeksiyonun insanlardan bağımsız olarak kendi başına geliştiğine vurgu yapan Kompanets, şöyle konuştu:
 

"Sincap koşar, hastalanır ve insanlar onlarla karşılaşmayıncaya kadar hastalığı kapmazlar. Geçtiğimiz yüzyıllarda, vahşi kemirgenler sıçanlarla temas ettikten sonra enfeksiyonu şehire getirmeleri sebebiyle, pulmoner veba da dahil olmak üzere salgınlar görülüyordu. Ancak, daha sonra antibiyotikler ortaya çıktı ve şimdi bu hastalığı kontrol edebiliyoruz. Fakat, ondan bütünüyle kurtulamıyoruz."

Kompanets, sincapların sel ve deprem gibi doğal afetlerin zorlaması dışında göç etmeyen bir tür olduklarından, hastalığın geniş alanlara yayılma riskinin düşük olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Turistlerin taşıyıcı olabileceğini bilmeden, yurt dışından egzotik hayvanlar edinmeye çalıştıkları nadir durumlar da var. Doğal odakların olduğu bölgelere yakın yerlerde, Çin'in kuzey bölgeleri sınırlarında devamlı kontroller yapılıyor, veba izleniyor, kimi zaman pozitif hayvanlar bulunuyor."