Ekran bağımlılığını önleme yolları uzman isimden ebeveynlere öneriler

Teknolojinin gelişimi ile birlikte dijital ekranlara ilginin artış göstermesinin çocuklarda ekran bağımlılığına neden olduğuna değinen Kaya, “Ebeveynlerin çocukları oyalamak için tablet, telefon veya televizyonda açtıkları programlar çocuklarda fiziksel olarak daha az aktif olmaları sebebiyle obezite ve kas-iskelet sistemi problemlerini ortaya çıkardı” açıklamasında bulundu.

Ebeveynlerin çocuklarını oyalamak için tablet, telefon ve televizyona başvurduğunu dile getiren Kaya, “Sadece pandemi dönemi sonrasını içermeyen ekran bağımlılığı konusu küçük yaşlardan itibaren de gözlenmektedir. Ebeveynler bir iş yaparken çocuklarını oyalamak, onlara yemek yedirmek ve sakin durmalarına yardımcı olmak için telefon, tablet veya televizyon kullanımına ihtiyaç duyuyorlar” diye konuştu.

Ekran kullanımının olumsuz olduğu kadar olumlu yanları olduğunu da söyleyen Kaya, “Bir araştırmada okul öncesi ve ilkokul dönemindeki çocuklarda eğitici içerikli televizyon programı izleyenlerin, öğrenmeye ve okuldaki eğitime daha hazır oldukları ve yaşıtlarına göre daha sosyal oldukları tespit edilmiştir. Yani ekran kullanımının bağımlılığa dönüşmesinde önemli unsurlarından biri ekran kullanım süresidir” şeklinde konuştu.

Ekran bağımlığının çocuklarda oluşturduğu fiziksel ve psikolojik etkilerden bahseden Kaya, “Yapılan bir diğer araştırmaya göre; ekran kullanımının artması ile okul öncesi yaş grubundaki çocuklarda, fiziksel olarak daha az aktif olmaları sebebiyle obezite ve kas-iskelet sistemi problemleri ortaya çıkmıştır. Psikolojik olarak ise; konuşmada gecikme, isimle seslenildiğinde dönüp bakmama, dikkat eksikliği, büyüdükçe öfke kontrolünde zorlanma, uyku bozuklukları, ekran karşısından ayrılamama, depresyon, saldırganlık ve şiddet içeren davranışların ortaya çıkmasına yol açmaktadır” ifadelerini kullandı.

Ebeveynlerin çocuklarının ekran bağımlısı olup olmadığını nasıl anlayacaklarını anlatan Kaya, şu bilgileri paylaştı:
“Çocuğunuz telefon, tablet, televizyon dışında diğer aktivitelere dâhil olmuyor; dâhil olsa bile çok çabuk sıkılıp ekran kullanımına geri dönmek istiyorsa, morali bozuk olduğunda veya canı sıkıldığında ekran kullanımına ihtiyaç duyuyorsa; ödev yapacağı ve uykuya dalacağı zaman ekran kullanımını gizli gizli yapıyorsa; arkadaşlarla buluşulduğunda sadece telefon ile ilgileniyorsa ekran bağımlılığından bahsedebiliriz.”

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Bebek, Çocuk ve Ergen İzleme Protokolü’ne göre 2 yaşından küçük çocuklarda ekran kullanım süresinin hiç olmamasını, 2-5 yaşındaki çocuklar için günde 1 saatten az ve 5-11 yaşlarındaki çocuklar için ise günde maksimum 2 saat günlük ekran kullanım sürelerinin olması gerektiğini önerdiklerini belirten Kaya, “Çocuğunuz oyalansın diye verdiğiniz telefon, tablet ileride daha büyük sorunlara yol açabilir. Ekran kullanımı için belirlediğiniz saat aralığı dolduğu takdirde net bir şekilde sınırınızı çizip ekran kullanımına izin vermemeye özen gösterin. Çocuklar gördükleri herkesi model almaya çalıştıkları için ebeveyn olarak siz telefon, televizyon kullanımına devam ederseniz çocuğunuz da bu davranışı gerçekleştirmek ister. Bu yüzden bu konuya dikkat etmek gerekmektedir. Yatak odasında özellikle televizyon, tablet gibi elektronik eşyaların kullanımından kaçınılmalıdır” diyerek sözlerini sonlandırdı.